Công cuộc chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội; song, bên cạnh đó tình trạng lừa đảo qua không gian mạng cũng đang gây thiệt hại lớn về kinh tế cho xã hội. Vì vậy, việc ngăn chặn, kéo giảm tình trạng lừa đảo trên không gian mạng, bảo vệ người dùng đang ngày càng cấp thiết.

Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho biết không gian mạng Việt Nam đang tồn tại 03 nhóm lừa đảo chính, gồm: Giả mạo thương hiệu, chiếm đoạt tài khoản và các hình thức kết hợp.

Các nhóm này xuất hiện dưới 24 hình thức, trong đó có một số hoạt động nở rộ thời gian qua như sử dụng cuộc gọi video lừa đảo; giả danh cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án, lừa đảo “khóa SIM” vì chưa chuẩn hóa thuê bao; giả mạo biên lai chuyển tiền; rao bán hàng giả, hàng nhái trên sàn thương mại điện tử.

Để bảo đảm an toàn thông tin, tránh bị lừa đảo tham gia trên môi trường mạng, Bộ Công an khuyến cáo người dân cần lưu ý một số  kỹ năng cơ bản như sau:

- Người dân đề cao cảnh giác khi nhận các cuộc gọi đến bằng số điện thoại cố định, người gọi tự xưng là cán bộ các cơ quan nhà nước, đặc biệt là lực lượng công an để thông báo, yêu cầu điều tra vụ án qua điện thoại; không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, địa chỉ nhà ở... cho bất kỳ đối tượng nào khi chưa biết rõ nhân thân và lai lịch của người đó, đặc biệt không nghe lời của các đối tượng chuyển tiền vào các tài khoản do các đối tượng chỉ định.

- Người dân khi mua hàng qua mạng cần sàng lọc, kiểm tra kỹ thông tin quảng cáo, rao bán về hàng hóa, danh tính người bán hàng, lựa chọn địa chỉ uy tín, hình thức thanh toán minh bạch. Thường xuyên kiểm tra và cập nhật các tính năng bảo mật, quyền riêng tư trên các tài khoản mạng xã hội.

- Người dân cũng cần thường xuyên thay đổi để đảm bảo tính an toàn của mật khẩu; không chia sẻ quá nhiều thông tin cá nhân trên mạng xã hội. Không cho mượn, cho thuê các giấy tờ cá nhân có liên quan như: Căn cước công dân, giấy chứng minh nhân dân, thẻ ngân hàng, không nhận chuyển khoản ngân hàng hoặc nhận tiền chuyển khoản của các ngân hàng cho người không quen biết.

- Trường hợp có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, người dân cần kịp thời thông báo cho cơ quan công an nơi gần nhất để được tiếp nhận và hướng dẫn giải quyết.

Chuyển đổi số chính là để phục vụ cuộc sống của người dân được tốt hơn, và để hạn chế thấp nhất tỉ lệ người dân bị lừa đảo qua không gian mạng. BCĐ chuyển đổi số xã đề nghị toàn thể nhân dân cần thực hiện tốt một số nội dung sau:

- Không ngừng học hỏi mỗi ngày, nhằm nâng cao kỹ năng số cho bản thân bằng nhiều hình thức như: đọc tin tức trên điện thoại thông minh, đọc báo, xem truyền hình, nghe các nội dung tuyên truyền, phổ biến của các cơ quan, tổ chức trên các phương tiện thông tin đại chúng. Chủ động tạo tài khoản và nộp hồ sơ thủ tục hành chính trên cổng dịch vụ công trực tuyến; tham gia mua, bán hàng trên các sàn thương mại điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt...

- Mỗi người dân, doanh nghiệp chủ động trong việc hòa nhập cuộc sống trên không gian số; chủ động học hỏi lẫn nhau, người biết nhiều hướng dẫn cho người biết ít, người biết ít hướng dẫn người chưa biết. 

- Chủ động và tích cực thay đổi cách sống, cách  làm việc, cách sản xuất kinh doanh trên cơ sở ứng dụng các công nghệ số hiện nay để nâng cao chất lượng cuộc sống, chất lượng công việc, chất lượng hoạt động sản xuất và kinh doanh. Mỗi người dân hãy ứng dụng nhiều hơn các ứng dụng số trên hệ thống VNeID, thanh toán điện tử; hợp tác xã, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược và kế hoạch nhằm ứng dụng các công nghệ hiện đại từ khâu sản xuất, nuôi trồng đến quản lý, kinh doanh qua các kênh thương mại điện tử và quảng bá hình ảnh các sản phẩm, dịch vụ phù hợp.

- Hiểu biết và luôn thận trọng, nhằm tự bảo vệ thông tin cá nhân an toàn trên không gian mạng.

Hiện nay, tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo đang có xu hướng gia tăng và hoạt động ngày càng tinh vi. Vì vậy, mỗi người dân trên địa bàn xã hãy phấn đấu trở thành một “Công dân số”; chủ động nâng cao nhận thức, chuyển đổi tổng thể và toàn diện cách sống, cách làm việc và phương thức sản xuất dựa trên công nghệ số. Tiếp tục nâng cao nhận thức về chuyển đổi số, chung tay xây dựng chính quyền số, thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số với mục tiêu lấy người dân là trung tâm, từ đó góp phần tích cực vào công cuộc chuyển đổi số của tỉnh và chuyển đổi số quốc gia./.